Upper GI chirurgie op het snijvlak van techniek, ethiek en menselijkheid

Organisatie: Werkgroep Upper GI

Sessie voorzitters

• Prof.dr. M.I. (Mark) van Berge Henegouwen, Amsterdam UMC
• Dr. B.J. (Bo) Noordman, Franciscus Gasthuis & Vlietland

Programma

Voordracht 1:

Is er een plaats voor actieve surveillance na neoadjuvante chemoradiotherapie voor slokdarmkanker?
Prof.dr. B.P.L. (Bas) Wijnhoven, oncologisch- en gastrointestinaal chirurg in het Erasmus MC Rotterdam. Zijn expertise en positie als hoogleraar betreft chirurgie van de slokdarm- en maag. Zijn onderzoek richt zich op optimalistaie van de neoadjuvante behandeling van slokdarmkanker, orgaansparende behandelingen en uitkomsten na slokdarm-maagkankeroperaties met aandacht voor kwaliteitregistraties. Hij is editor van het wetenschappelijk tijdschrift BJS sinds 2012.

De huidige behandeling van slokdarmkanker bestaat uit neoadjuvante chemoradiatie gevolgd door chirurgie. Ondanks vooruitgang in chirurgische technieken is de morbiditeit en impact van een slokdarmresectie aanzienlijk en overlijdt alsnog 50% van de patiënten aan een recidief. Ook wordt bij ca 25% van de patiënten geen tumor meer aangetroffen in het resectiepreparaat. De vraag doet zich derhalve voor of een slokdarmresectie geïndiceerd is bij alle patiënten. Analoog aan het rectumcarcinoom wordt momenteel onderzocht of het veilig en effectief is om een beleid van ‘actief waakzaam wachten’ na neoadjuvante chemoradiatie te hanteren in plaats van een standaard operatie. Op basis van retrospectieve cohortstudies en een gerandomiseerd onderzoek  zullen enkele morele dilemma’s van ‘actief waakzaam wachten‘ voor slokdarmkanker anno 2024 de revue passeren.

Voordracht 2:

Chirurgie bij het T4b oesofaguscarcinoom
Dr. S.S. (Suzanne) Gisbertz, Amsterdam UMC. Dr. Gisbertz finished medical school at the AMC, University of Amsterdam in 2002. She did her surgical training at UMCU, Utrecht University and St. Antonius Hospital, Nieuwegein until 2010 and her advanced gastro-intestinal and minimally invasive surgical training at VUmc, Amsterdam until 2012. She got her doctorate (PhD) in 2009. She is currently a consultant upper-GI surgeon and principal investigator at the Amsterdam UMC, University of Amsterdam in Amsterdam. She has been proctoring minimally invasive esophagectomies and gastrectomies at different centers in the Netherlands and abroad. Her main research topics are lymph node metastases and extent of lymphadenectomy in esophageal and gastric cancer, minimally invasive upper GI surgery and other surgical techniques (e.g. omentectomy vs omentum preservation in gastrectomy, transhiatal versus transthoracic esophagectomy), postoperative outcome and quality of life following upper GI surgery. She is board member of the NVGIC (Dutch Society for Gastro-Intestinal Surgery), the green operation room, the ISDE, ESDE, ESA and program chair of the EAES. She is also organizer of the ESDE 2025, IGCC 2025 and NVGIC theme year 2024. She also participated in several guideline committees, both nationally and internationally.

Treatment of cT4b esophageal carcinoma usually consists of palliative treatment or definitive chemoradiotherapy (dCRT). However, outcome after dCRT in these patients is poor, with high locoregional recurrence rate that cannot be treated and have severe consequences for patients. Whether surgery should have a place in the treatment of cT4b esophageal cancer is still subject to debate. This presentation will show results of studies that evaluated the feasibility of esophagectomy after extended chemoradiotherapy, besides results after dCRT and palliative treatment in patients with cT4b esophageal cancer.

Voordracht 3:

Curatieve behandeling bij oligometastasen
Prof.dr. R. (Richard) van Hillegersberg attended medical school in Rotterdam, the Netherlands. In 1993 he received his PhD with honor at the Department of Surgery, Erasmus MC in Rotterdam. From 1994-2000, he was trained in General Surgery in Rotterdam. From 2001-2002 he was fellow of Surgical Oncology in the Academic Medical Center and Antoni van Leeuwenhoek Netherlands Cancer Center Amsterdam. Since 2003 he is appointed as staff surgeon at the University Medical Center Utrecht. From 2009 he is a full professor of gastrointestinal oncology. Research is focused on Upper GI minimally invasive and robotic surgery, surgical imaging and genetic profiling.

Purpose/objective: This multicenter study assessed the incidence and survival of patients with esophagogastric cancer and oligometastatic disease (OMD) in two tertiary referral cancer centers in The Netherlands and Switzerland.

Materials/methods: Between 2010 and 2021, patients with metastatic esophagogastric cancer were identified. Patients with de-novo OMD were included (first-time diagnosis of ≤5 distant metastases on 18F-FDG-PET/CT). Control of the primary tumor was considered in patients who underwent primary tumor resection or definitive chemoradiotherapy without locoregional recurrence. Treatment of OMD was categorized into (1) systemic therapy, (2) local treatment (stereotactic body radiotherapy or metastasectomy), (3) local plus systemic therapy, or (4) best supportive care. The primary outcomes were overall survival (OS) and independent prognostic factors for OS. Independent prognostic factors for OS were analyzed using multivariable Cox proportional hazard models.

Results: In total, 830 patients with metastatic esophagogastric cancer were identified of whom 200 patients with de-novo OMD were included (24%). The majority of included patients had esophageal cancer (73%) with adenocarcinoma histology (79%) and metachronous OMD (52%). The primary tumor was controlled in 68%. Treatment of OMD was systemic therapy (25%), local treatment (43%), local plus systemic therapy (13%), or best supportive care (18%). Median follow-up was 14 months (interquartile range: 7-27). Median OS was 16 months (95% CI: 13-21). Improved OS was independently associated with local plus systemic therapy compared with systemic therapy alone (hazard ratio [HR] 0.47, 95% confidence interval [CI]: 0.25-0.87). Worse OS was independently associated with squamous cell carcinoma (HR 1.70, 95% CI: 1.07-2.74), bone oligometastases (HR 2.44, 95% CI: 1.28-4.68), brain oligometastases (HR 1.98, 95% CI: 1.05-4.69), and two metastatic locations (HR 2.07, 95% CI: 1.04-4.12). Median OS after local plus systemic therapy was 35 months (95% CI: 22-NA) as compared with 13 months (95% CI: 9-21, p < 0.001) after systemic therapy alone for OMD.

Conclusion: Patients with metastatic esophagogastric cancer present in 25% with de-novo OMD. Local treatment of OMD plus systemic therapy was independently associated with long-term OS and independently improved OS when compared with systemic therapy alone. Randomized controlled trials are warranted to confirm these results.

Voordracht 4:

Re-do fundoplicatie (“hoe ver ga je?”)
Prof.dr. E.J. (Eric) Hazebroek is chirurg in Rijnstate, Arnhem en buitengewoon hoogleraar Nutrition & Obesity Treatment aan Wageningen University & Research. Hij volgde de opleiding tot chirurg in regio Rotterdam en aansluitend het fellowship Upper GI Surgery in het Royal North Shore Hospital, Sydney. Hij heeft uitgebreide expertise in de behandeling van benigne aandoeningen van de bovenste tractus digestivus (gastro-oesofageale refluxziekte, hernia diafragmatica, achalasie etc.) en bariatrische/metabole chirurgie. Als hoofd van het onderzoeksteam van Vitalys, kliniek tegen overgewicht (onderdeel van Rijnstate) begeleidt hij een grote groep onderzoekers bij hun promotietraject.

Tijdens deze voordracht wordt de diagnostiek en behandeling van een recidief hernia diafragmatica behandeld. Welke criteria zijn belangrijk om een revisie ingreep te overwegen? Wat zijn de kansen dat een revisie succesvol is en welke complicaties liggen er op de loer?